گامنامهٔ رازی چیست؟
گامنامه ی رازی، یک قرارداد برای فارسی کردن سرتاسر دنیای نرمافزار هست که از پایه همه ی مفاهیم رایانه را بر پایه ی فرهنگ خودمان بازتعریف میکند.
این کتاب را از اینجا بارگیری کنید: razigam.pdf
📚 استانداردی برای فارسیسازی سرتاسر رایانه
🔹 «گامنامهٔ رازی» یک پروتکل سراسر پارسی برای رایانه است که بر پایهٔ فرهنگ ایرانی بینانگذاری شده است.
🔹 نوشتن این کتاب ۶ سال زمان برده و من آن را به هم میهنان خودم هدیه می دهم.
🔹 یکی از هدفهای این پروتکل این است که روزی یک دانشآموز ایرانی در دبستان بدون دانستن هیچ زبان بیگانهای بتواند نرمافزاری را با کدهایی به زبان فارسی بنویسد و آن را بر روی رایانهای سراسر ایرانی اجرا کند.
🔹 به یاری این استاندارد، نرمافزارهای فارسی میتوانند با یکدیگر هماهنگ باشند و قطعههای گوناگون نرمافزارها در کنار یکدیگر به درستی کار کنند.
🔹 این پروتکل از بخشهای زیادی تشکیل شده است که پروتکلهای پراکندهٔ بیگانه را با یک پروتکل یکپارچهٔ ایرانی جایگزین میکند.
از جملهٔ بخشهای این کتاب استاندارد عبارتند از:
🔤 فهرست کاراکترهای رازی شامل الفبای فارسی، مانوی، اوستایی، میخی به جای ASCII و Unicode
⏱ گاهشماری کیومرثی به جای UNIX time برای مرجع زمانی و تقویم. همچنین کوه خواجه به جای گرینویچ به عنوان مرجع مکانی.
✍ پیامرسان ایرانی
🖼 فرمت عکس ایرانی به جای JPEG و PNG
🎬 فرمت صوتی ایرانی به جای MP3 و فرمت ویدیوی ایرانی به جای MP4 و MKV
⌨ صفحه کلید ایرانی با کلیدهایی که به فرهنگ ما نزدیکی بیشتری دارند مثلا کلید خورشید و ترازو و آب و باد و خاک و آتش به جای Enter و Esc و Alt و Shift و Ctrl.
🆓 گواهینامهٔ پخش آزاد ایرانی به جای GPL
🔗 نسخهگردان ایرانی به جای Git
🎓 پایگاه دادهٔ ایرانی
0⃣ زبان برنامهنویسی به زبان پارسی
1⃣ زبان ماشین ایرانی به زبان پارسی
🤲 به امید روزی که وقتی یک کودک ایرانی نرم افزار مینویسه اون را به زبان فارسی بر روی یک سیستم عامل ایرانی بنویسه که نه تنها کدش را ایرانیان نوشته باشند که حتی پروتکل هاش هم تمام ایرانی باشه و پردازنده ش هم از طراحی تا ساخت تمام ایرانی باشه با شن کویر لوت به دست کارگر ایرانی جمع آوری شده باشه و در کارخانه ای ایرانی ساخته شده باشه.
📌 من به عنوان نویسندهٔ این کتاب، قرار هست که کتاب را بخش به بخش به زبان ساده با کلیپهای صوتی توضیح بدهم و آنها را در کانال قرار بدهم تا هم کاربران با دانش فنّی و هم کاربران بدون دانش فنّی آن را بفهمند. این کار بزرگ در ابتدای راه ممکن هست کمی پیچیده به نظر برسه اما هر چه پیشتر میرویم، مسیر روشنتر خواهد شد.
فصلهای کتاب
گامنامهٔ رازی یک پروتکل برای رایانهٔ سراسر فارسی هست. هدف آن این است که هر ایرانی یا فارسی زبانی بتواند بدون یادگیری زبان بیگانه، رایانه و یا حتی برنامه نویسی بیاموزد. از این رو به یک بستر سراسر فارسی بدون هیچ وابستگی به زبان انگلسی نیاز است. پیش از این در نظر مردم، این کار شدنی نبود. اما اکنون پروتکل رازی با زبانی ساده این تصور را در هم میشکند.
🔹 فصل ۱: انگیزههای نگارش این کتاب
🔹 فصل ۲: تعریفها
🔹 فصل ۳: جایگزین ایرانی برای json، xml و دیگر چینشهای داده
🔹 فصل ۴: جایگزین ایرانی برای ASCII و Unicode
🔹 فصل ۵: جایگزین ایرانی برای unix time (مبدا زمان) و نصف النهار گرینویچ (مبدا مکان)
🔹 فصل ۶: جایگزین ایرانی برای پروانهٔ نشر GNU Lesser General Public License (LGPL)
🔹 فصل ۷: کیبورد ایرانی
🔹 فصل ۸: جایگزین ایرانی برای فشردهسازهای zip، 7z، rar و ...
🔹 فصل ۹: جایگزین ایرانی برای عکسهای JPEG و PNG
🔹 فصل ۱۰: جایگزین ایرانی برای آهنگها و آواهای mp3
🔹 فصل ۱۱: جایگزین ایرانی برای ویدیوهای mp4، MPEG و MKV
🔹 فصل ۱۲: جایگزین ایرانی برای فرمت فونتها
🔹 فصل ۱۳: جایگزین ایرانی برای متنهای txt و rich text
🔹 فصل ۱۴: جایگزین ایرانی برای جدولهای csv و نیز جدولهای پیچیده
🔹 فصل ۱۵: جایگزین ایرانی برای فلوچارتها و برخی دیاگرامهای Visio
🔹 فصل ۱۶: یک روش ایرانی برای Heap allocation
🔹 فصل ۱۷: جایگزین ایرانی برای Version controller ها نظیر git
🔹 فصل ۱۸: جایگزین ایرانی برای File system ها جهت ذخیرهٔ فایلها (نظیر FAT، NTFS، Ext4)
🔹 فصل ۱۹: پیام رسان ایرانی
🔹 فصل ۲۰: دیتابیس ایرانی برای بایگانی دادهها
🔹 فصل ۲۱: جایگزین ایرانی برای Assembly
🔹 فصل ۲۲: زبان برنامه نویسی ساخت یافتهٔ ایرانی
🔹 فصل ۲۳: آنچه از این مسیر باقی مانده است و لازم است در آینده انجام شود.
💡 در فربرگهای بعدی پادکستهایی برای شما قرار خواهم داد و هر بخش را گام به گام با زبانی ساده برای شما عزیزان شرح خواهم داد.
دوستدار شما، آرش.